Την περασμένη εβδομάδα, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ο πρωθυπουργός συγκάλεσε συνάντηση των περιφερειαρχών της χώρας με αντικείμενο την περιφερειακή ανάπτυξη. Αναγνωρίζεται έτσι ο κεντρικός ρόλος που οφείλει να παίξει ένα σύστημα διακυβέρνησης αποκεντρωτικό, με πραγματική μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, μαζί με τους ανάλογους πόρους από την κεντρική εξουσία. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικός ο διάλογος που αναπτύσσεται σήμερα στο Συμβούλιο της Ευρώπης σχετικά με την «περιφερειοποίηση» (regionalization) ως μέσο εμβάθυνσης της τοπικής δημοκρατίας. Και τούτο γιατί οι τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ένα οργανικό πλεονέκτημα, που αποτελεί ισχυρό εργαλείο στην αντιμετώπιση των σημερινών, απειλητικών για τη Δημοκρατία, φαινομένων της Ακροδεξιάς και της ξενοφοβίας: αποτελούν τις βαθμίδες εξουσίας που βρίσκονται κοντύτερα στον πολίτη και τις αγωνίες του. Την ίδια στιγμή μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση φαινομένων κακοδιοίκησης, διαφθοράς, αδιαφάνειας. Σήμερα λοιπόν οι περιφέρειες της χώρας μας καλούνται να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε δύο παράλληλα μέτωπα, το θεσμικό και το επιχειρηματικό, στο πλαίσιο ενός νέου οδικού χάρτη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Σε ό,τι αφορά το θεσμικό μέτωπο, η μεταρρύθμιση του καλλικρατικού πλαισίου περνάει μέσα από την αναθεώρηση του Συντάγματος, η οποία προωθείται σήμερα από την κυβέρνηση. Η Περιφέρεια Αττικής έχει εγκαίρως καταθέσει τις σχετικές της προτάσεις στην Επιτροπή Διαλόγου για τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Στόχος μας είναι η έννοια της μητροπολιτικότητας, από απλή αναφορά στον «Καλλικράτη» (στο άρθρο 210 περί μητροπολιτικών λειτουργιών) να αποκτήσει πραγματική λειτουργικότητα. Μόνο υπό την προϋπόθεση αυτή θα μπορέσουν οι περιφέρειες να παίξουν τον οικονομικό και κοινωνικό τους ρόλο, στο πλαίσιο μιας ουσιαστικά αποκεντρωμένης πολιτικής. Θα μπορέσουν, αναδεικνύοντας την ενότητα και τη συνέχεια της κρατικής πολιτικής, να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά φαινόμενα κακοδιοίκησης που συνεπάγονται κατασπατάληση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού – πάντα εις βάρος των πολιτών. Παράλληλα η κατοχύρωση αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης γενικά και ειδικότερα των περιφερειών, σε κομβικούς τομείς όπως η χωροταξία, η πολεοδομία, κ.ά., σε συνδυασμό με την οικονομική της αυτοτέλεια, θα δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για την επίλυση χρόνιων κακοδαιμονιών της Διοίκησης – γραφειοκρατία, διαφθορά, αναποτελεσματικότητα, αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων, ασαφές ρυθμιστικό πλαίσιο.
Μια τέτοια εξέλιξη θα επιδράσει καταλυτικά και στο δεύτερο μέτωπο, την επιχειρηματικότητα. Οι περιφέρειες καλούνται να δράσουν προωθητικά, ανοίγοντας δρόμους στη νέα, καινοτόμο, εξωστρεφή επιχειρηματικότητα. Υπερβαίνοντας τα πρότυπα στρεβλής ανάπτυξης και τις μανιχαϊστικές, μηχανιστικές προσεγγίσεις του παρελθόντος, να δημιουργήσουν ένα νέο μοντέλο περιφερειακής ανάπτυξης, που, μέσα από συνέργειες με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς επιχειρηματικότητας, δίνει έμφαση, αφενός στην ανάταξη της «ραχοκοκαλιάς» της οικονομίας μας, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αφετέρου στην επιχειρηματικότητα των νέων.
Στην Αττική για τον σκοπό αυτό έχουμε ξεκινήσει και υλοποιούμε σειρά πρωτοβουλιών – υπογραφή μνημονίων συνεργασίας με δημόσιους φορείς, συνεργασίες με ιδιωτικούς. Η πρόσφατη απονομή των βραβείων «Athens Startup Awards 2017» σε νέους επιχειρηματίες, φορείς καινοτόμων ιδεών, είναι ενδεικτική των δυνατοτήτων που μπορεί να δημιουργήσει η συνεργασία Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ενός φορέα επιχειρηματικότητας όπως το ΕΒΕΑ. Παράλληλα, η σύσταση του συνεργατικού σχηματισμού για την ανάδειξη των βορείων προαστίων σε τουριστικό – πολιτιστικό προορισμό συνιστά άλλο ένα παράδειγμα αποτελεσματικής σύζευξης δυνάμεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Γίνεται έτσι σαφές ότι ο νέος οδικός χάρτης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που χαράσσεται από αυτά τα δύο μέτωπα, αφορά τις προκλήσεις του 21ου αιώνα και της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η οποία ήδη αλλάζει δραστικά τα δεδομένα διεθνώς, σε οικονομικό και τεχνολογικό επίπεδο. Το πεδίο της δράσης της Αυτοδιοίκησης, των περιφερειών της χώρας μας, οριοθετείται έτσι από την υποχρέωση να λειτουργήσουν ως εμβρυουλκοί, διασφαλίζοντας την κοινωνική συνοχή, την οικονομική ανάταξη, συνδέοντας αποτελεσματικά το σήμερα με το αύριο.
της Ρένας Δούρου
Περιφ. Αττικής
από την εφημερίδα “Καθημερινή”
