Είναι επιτυχημένο ένα Φεστιβάλ που τις παραστάσεις του τις παρακολουθούν μόλις 227 θεατές; Προφανώς όχι. Έχει ελπίδα ένα τέτοιο φεστιβάλ να ορθοποδήσει; Προφανώς ναι. Πώς; Μόνο εάν δώσει την ευκαιρία σε νέους ανθρώπους να το οδηγήσουν στο φυσικό του χώρο: Την πόλη.
Μπορεί ο δήμαρχος Καλαμάτας, Παναγιώτης Νίκας αλλά και ο πρόεδρος της ΦΑΡΙΣ, Θανάσης Ηλιόπουλος, να εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το 22ο Φεστιβάλ Χορού, το οποίο ολοκληρώθηκε τις προηγούμενες ημέρες, ωστόσο οι αριθμοί δεν συνηγορούν με την άποψή τους, τουλάχιστον σε εμπορικό επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο πρόεδρος της ΦΑΡΙΣ φέτος τις 11 παραστάσεις τις παρακολούθησαν 2.500 θεατές, κάτι που σημαίνει ότι την κάθε παράσταση την παρακολούθησαν 227 θεατές κατά μέσο όρο. Πέρυσι, δε, πάντα σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο πρόεδρος της ΦΑΡΙΣ, οι αριθμοί ήταν περισσότερο απογοητευτικοί. Τις 9 παραστάσεις που έγιναν τις παρακολούθησαν 1.900 άτομα, δηλαδή κατά μέσο όρο την κάθε παράσταση την παρακολούθησαν 211 άτομα!
Ο “ελιτισμός”
Το πρόβλημα της εμπορικότητας του Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια, ωστόσο κρυβόταν πάντοτε πίσω από το γυαλιστερό περιτύλιγμα των “αποθεωτικών δημοσιευμάτων” εφημερίδων των Αθηνών, πίσω από την λάμψη σπουδαίων καλλιτεχνών του χορού και από τις, χωρίς βάση, διαχρονικές παραδοχές που έχουν αναγάγει το συγκεκριμένο Φεστιβάλ σε κορωνίδα του πολιτιστικού γίγνεσθαι της Καλαμάτας. Πίσω από όλα αυτά, τελικά κρύφτηκε ένας λανθάνον ελιτισμός που επι χρόνια διέτρεχε τον συγκεκριμένο θεσμό, ένας ελιτισμός που σε συνδυασμό που με την “δύσκολη” – για το ευρύ κοινό – τέχνη του χορού οδήγησε σε καταστροφικά αποτελέσματα. 227 θεατές ανά παράσταση δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας αριθμός – καταστροφή. Και δεν είναι καταστροφή γιατί δεν υπάρχει εμπορική επιτυχία, άλλωστε η εμπορικότητα δεν συμβαδίζει πάντα με την τέχνη, αλλά είναι καταστροφή γιατί χάθηκε μια σπουδαία ευκαιρία το Φεστιβάλ Χορού να γίνει πραγματικά συστατικό στοιχείο της πόλης, να επιχειρήσει (αυτό δεν υπηρετεί άλλωστε η τέχνη;) να συναντηθεί πραγματικά με την πόλη και τους ανθρώπους της.
Η ευθύνη της Μαραγκοπούλου
Η πρώτη και μεγαλύτερη ευθύνη βαραίνει την πρώην καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ, την κα Μαραγκοπούλου, η οποία αποτέλεσε την κεφαλή του εγχειρήματος για 21 ολόκληρα χρόνια. Απρόσιτη, σχεδόν άφαντη από την πόλη, σχεδίαζε κάθε χρόνο ένα φεστιβάλ που ναι μεν ήταν καλλιτεχνικά άρτιο, ένα φεστιβάλ που όμως είχε χάσει την επαφή του με την πόλη. Όπως η ίδια δεν είχε καμία ουσιαστική επαφή με την Καλαμάτα, έτσι και το φεστιβάλ – το δημιούργημά της – δεν κατάφερε ποτέ να “ακούσει” τις ανησυχίες μια ολόκληρης πόλης.
Η ευθύνη των αιρετών
Η κα Μαραγκοπούλου αντιμετωπίστηκε διαχρονικά από τους αιρετούς της πόλης ως “ιερή αγελάδα”. Πάντοτε της έκαναν όλα τα χατίρια, πάντοτε υλοποιούσαν όλους τους σχεδιασμούς της. Οι περισσότεροι αιρετοί “θαμπωμένοι” από τις διασυνδέσεις της κας Μαραγκοπούλου στον τύπο των Αθηνών, δεν κατάφεραν ποτέ να δουν ότι το Φεστιβάλ συνεχώς απομακρύνεται από την πόλη, ότι το φεστιβάλ φθίνει στη συνείδηση των πολιτών. Δεν κατάλαβαν ποτέ, ιδίως ο νυν δήμαρχος Καλαμάτας, ότι έπρεπε να γίνουν έγκαιρα αλλαγές.
Η ευκαιρία για μια νέα αρχή
Πριν από μερικούς μήνες η κα Μαραγκοπούλου παραιτήθηκε από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ. Παρά το γεγονός ότι αρκετοί θεώρησαν την εξέλιξη απώλεια για το φεστιβάλ ουσιαστικά η συγκεκριμένη παραίτηση αποτέλεσε ένα “δώρο” για το μέλλον του. Ναι, μπορεί να χάθηκαν οι επαφές στον τύπο των Αθηνών, μπορεί να μην υπήρξαν τα άλλοτε διθυραμβικά δημοσιεύματα, αλλά κερδήθηκε κάτι ουσιαστικό. Έγινε εφικτό να εισέλθουν στο Φεστιβάλ νέοι άνθρωποι, όπως η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια Κατερίνα Κασιούμη.
Το νέο αίμα
Η κα Κασιούμη, παρά το γεγονός ότι δεν είχε στην διάθεσή της τον χρόνο, παρά το γεγονός ότι καλά – καλά δεν γνώριζε πρόσωπα και πράγματα της πόλης, κατάφερε κάτι εξαιρετικά ενθαρρυντικό. Μετέτρεψε το απρόσωπο και άχρωμο Φεστιβάλ σε ένα θεσμό που έχει “ανθρώπινα” χαρακτηριστικά. Ένας άνθρωπος και προσιτός στους απλούς πολίτες, αλλά και με άρτιες γνώσεις για τη θέση που είχε αναλάβει. Μια διευθύντρια που ένιωθες την ανάσα της στην πόλη, που κυκλοφορούσε μέσα στην πόλη, που δεν ήταν αποκομμένη από αυτή. Η φετινή αποτυχία, σε εμπορικό επίπεδο, δεν μπορεί να της αποδοθεί. Της πιστώνεται, αντιθέτως, η στροφή του φεστιβάλ στην πόλη της Καλαμάτας.
Το στοίχημα του μέλλοντος
Πλέον, το στοίχημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει ο δήμος Καλαμάτας έχει να κάνει με το μέλλον του φεστιβάλ. Η θητεία της κας Κασιούμη έληξε και θα πρέπει να αναζητηθεί νέος καλλιτεχνικός διευθυντής. Παρά το γεγονός ότι ο δήμαρχος Καλαμάτας εξέφρασε την απόλυτη ικανοποίησή του στο πρόσωπο της, δεν είναι βέβαιο ότι αυτή θα παραμείνει στη θέση της. “Θα το σκεφτώ. Θα πρέπει να αξιολογήσω την κατάσταση” είπε η ίδια απαντώντας σε σχετική ερώτηση. Όπως και να έχει πάντως, αν υπάρχει ένα στοίχημα που θα πρέπει να κερδηθεί για το Φεστιβάλ Χορού αυτό είναι της κας Κασιούμη. Θα πρέπει να παραμείνει και να έχει την ευκαιρία να σχεδιάσει ένα φεστιβάλ όπως εκείνη το οραματίζεται. Και, προφανώς, τόσο η ίδια όσο και ο θεσμός που υπηρετεί, επιτέλους, να αγκαλιάσουν ουσιαστικά την πόλη για να μπορεί και αυτή, με τη σειρά της, να κάνει το ίδιο.
