«Τι; Η Ελευσίνα; Σοβαρά τώρα;». Το ερώτημα της έφηβης κόρης μου ήταν αμιγώς ρητορικό. Βλέπετε, έχει και αυτή, όπως οι περισσότεροι από εμάς, την εικόνα της Ελευσίνας όπως την αντικρίζουμε καθ’ οδόν προς Αθήνα. Μια εργατούπολη, με πνιγηρή ατμόσφαιρα, χωμένη ανάμεσα στα φουγάρα των εργοστασίων και στα ναυπηγεία. Κι όμως η Ελευσίνα τα κατάφερε. Βρήκε την κοινή συνισταμένη της με την Ευρώπη.
Μια σύγχρονη, σύντομη και σαφής ιστοσελίδα, ανοιχτή στο κοινό, εξηγούσε τους στόχους της και προκαλούσε τον επισκέπτη της να μάθει περισσότερα. Παρουσίαζε την Ελευσίνα «καθρέφτη» ολόκληρης της Ευρώπης. Μια πόλη όπου συνυπάρχουν πληθυσμοί διαφορετικής προέλευσης, κάτοικοι που συνδέουν την εργασία με την επιβίωση, μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον, όπως όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες. Μια πόλη που μετασχηματίστηκε μέσα από μια βιομηχανική επανάσταση, όπως η Ευρώπη. Μια πόλη που επλήγη από τη μόλυνση του περιβάλλοντος, αλλά σήμερα είναι η μοναδική στην Ελλάδα που διαθέτει Δημοτικό Κέντρο Διαχείρισης Αστικών Αποβλήτων, όπως όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις.
Από την άλλη, η Καλαμάτα μας είχε το φάκελο της υποψηφιότητάς της επτασφράγιστο μυστικό. Μια «φτωχή» ιστοσελίδα που υπήρχε ως «αναγκαίο κακό».
Όποιος κατάφερνε να διαβάσει έστω μερικές από τις εκατοντάδες πυκνογραμμένες σελίδες του σχεδίου «Καλαμάτα 21», θα έμενε εμβρόντητος από την πολυλογία και την έλλειψη σαφούς στόχευσης. Καμία πρόκληση να μάθεις περισσότερα. Αφορούσε μόνο κάποιους, λίγους, ειδικούς. Προσωπικά κατάλαβα ότι σε τίποτα απολύτως δε θα μπορούσα να είμαι χρήσιμη. Όμως, είχα εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που διάβασα ότι συντόνιζαν ομάδες εργασίας. Όλοι τους γνωστοί, παθιασμένοι, δημιουργικοί. Οι κατάλληλοι, με λίγα λόγια.
Υπέθετα, λοιπόν, ότι ο φάκελος της υποψηφιότητας που σχηματιζόταν θα είχε την απαιτούμενη ζωντάνια, ότι θα έβρισκε το κοινό σημείο Ευρώπης και Καλαμάτας.
Διαψεύστηκα οικτρά. Και μετά θύμωσα. Και έκλαψα. Και προβληματίστηκα.
Είναι δυνατόν να καταθέσαμε αυτό το φάκελο; Δεν υπήρξε κανένας «πολιτικός προϊστάμενος» σε αυτό το εγχείρημα; Στον πρόλογο κιόλας, γίνεται η εξής περιγραφή: «Όσο πιο δυνατό είναι το φως, τόσο πιο πυκνή είναι η σκιά του. Ένας τέτοιος τόπος (σαν την Καλαμάτα) είναι καταδικασμένος να γίνει ένα από τα δύο: μια απομονωμένη, κρυφή όαση για λίγους, ένας τόπος όπου εδρεύει η ματαιοδοξία και η ραστώνη, με κίνδυνο να στραφεί ανά πάσα ώρα και στιγμή προς το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία και την καχυποψία ως αντίδραση, (ένας τόπος) με μεγάλα ποσοστά ακροδεξιών εθνικιστών. Ή, από την άλλη, να γίνει παράδειγμα για το μέλλον… Αυτές είναι οι αντιφάσεις της Καλαμάτας».
Εάν μείνατε «με το στόμα ανοιχτό», διαβάστε παρακάτω, διότι ακολουθούν και χειρότερα.
«Πως σκοπεύει η πόλη να τονίσει ότι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι μία δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης;», υποβάλλεται το ερώτημα από την αρμόδια ευρωπαϊκή επιτροπή επιλογής. Και ιδού η απάντηση: «Η προστασία και η διατήρηση του εμπορικού σήματος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας είναι στις προτεραιότητες μας» (Όσοι έχετε δει την ταινία «τα κόκκινα φανάρια», θα θυμάστε τη διάσημη φράση του Σπύρου Καλογήρου: «Ήταν πολλά τα λεφτά Άρη!»… Ευτυχώς στην απάντησή μας επιλέχτηκε η ατάκα «εμπορικό σήμα» και γλιτώσαμε τον εξευτελισμό). Και συνεχίζει: «Η σχετικά “κακή” φήμη του τίτλου της “Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης” στην Ελλάδα ήταν η κύρια πρόκλησή μας, προκειμένου να κερδίσουμε την υποστήριξη από τους πολίτες!».
Και παρακάτω: «Το Καλαμάτα 21 έχει ως στόχο να αποτελέσει ένα σχήμα αντίθετο της ελληνικής ηττοπάθειας»(!!).
Το τελευταίο «κουτάκι» που έπρεπε η Καλαμάτα να συμπληρώσει ήταν το εξής: «Προσθέστε τυχόν πληροφορίες που κρίνετε αναγκαίες σε σχέση με την αίτησή σας».
Το τι «κρίναμε αναγκαίο» να προσθέσουμε σας το παραθέτω ασχολίαστο και το αφήνω στη δική σας κρίση: «11.900 μηνύματα, σχόλια και likes (λάικς) ανταλλάχτηκαν στο FB (φέισμπουκ) μεταξύ των μελών της ομάδας του “Καλαμάτα 21” σε σχέση με την επιλογή των χρωμάτων στους τοίχους του γραφείου. Δεν υπήρξε κανένα συμπέρασμα. Οι τοίχοι βάφτηκαν ούτως ή άλλως» και επίσης «14 επισκέψεις την ημέρα από καφετέριες delivery (ντελίβερι) της Καλαμάτας είχε το Γραφείο Υποψηφιότητας. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα επηρεάσουν και τις δύο πολιτιστικές πρωτεύουσες».
Δεν ξέρω, αλλά μου φαίνεται ότι ο οποιοσδήποτε, με στοιχειώδη πολιτική συνείδηση και αίσθηση του γελοίου, θα μπορούσε να προλάβει και να διασώσει την τιμή μιας ολόκληρης πόλης.
Όλο το εγχείρημα αποδεικνύεται ότι διοργανώθηκε από τη Δημοτική Αρχή Καλαμάτας, με την ίδια λογική που διοργανώνονται το καρναβάλι και οι διάφορες νύχτες με τους λευκούς και κόκκινους κόκκους. Επιπόλαια, επιφανειακά, «για να γίνεται ντόρος»…
Είναι πραγματικά κρίμα, γιατί η Καλαμάτα είχε την τύχη να διαθέτει ένα πολιτιστικό «φουλ του ρήγα» που θα μπορούσε να την οδηγήσει στο να κερδίσει: έναν πρώην πρωθυπουργό και υπουργό Πολιτισμού, τον Αντώνη Σαμαρά, έναν πρώην δήμαρχο και υπουργό Πολιτισμού, τον Σταύρο Μπένο, ένα πρώην δήμαρχο, τον Παναγή Κουμάντο, που πρώτος στην Ελλάδα καθιέρωσε το «πολιτιστικό τέλος».
Είναι κρίμα γιατί η Δημοτική Αρχή επέλεξε να πάει «πάσο».
Μη στενοχωριέστε όμως! «Κανένα φυτό τσαγιού δε βλάφτηκε κατά τη διάρκεια αυτής της υποψηφιότητας» (όπως μας διαβεβαιώνει η τελευταία φράση του ανωτέρω… πονήματός μας). Περαστικά μας!
Πιπίνα Κουμάντου
Δικηγόρος
