1η Μαΐου, ίσως η μέρα που έχει χάσει περισσότερο το νόημά της και την τεράστια σημασιολογική της παρυφή στην Ελλάδα του 21ου αιώνα. Μια ημερομηνία που – ελέω ελλιπούς εκπαίδευσης και παιδείας στη χώρα μας – οι πιο πολλοί την βλέπουν ως μια μέρα–ευκαιρία για να αποδράσουν από την καθημερινότητα της πόλης, να καταφύγουν στα εξοχικά θέρετρα και να ΄΄πιάσουν¨ τον Μάη σε κάποιον αγρό. Ειδικά αν αυτή η μέρα πέφτει Παρασκευή ή Δευτέρα και συμπληρώνει το τριήμερο, τότε αποτελεί ευχής έργον για αυτούς που μπορούν να ξεκλέψουν κάποιες μέρες και να περάσουν το weekend τους σε κάποιο όμορφο μέρος της πατρίδας μας.
Είναι όμως τα πράγματα έτσι; Έχει η πρωτομαγιά καθιερωθεί ως επίσημη κρατική αργία στα περισσότερα σύγχρονα κράτη για να προασπίζει το βασικό και αναφαίρετο δικαίωμα του πολίτη να μπορεί ανενόχλητος να φτιάξει στεφάνι στη φύση; Όχι ακριβώς!
Η ιστορία, όλοι ξέρουμε λίγο πολύ, ότι ξεκινάει από το Σικάγο (και σε άλλες πολιτείες βέβαια) των Ηνωμένων Πολιτειών όπου το Μάη του 1886 ξεσηκώθηκε το εργατικό κίνημα με πάνω από 80.000 εργάτες που κατέκλυσαν τη πλατεία Heymarket και ειρηνικά ζητούσαν τα δικαιώματά τους. Δικαίωμα στις οχτώ ώρες εργασίας, οχτώ ώρες διασκέδασης και οχτώ ώρες ύπνου, δικαίωμα στις αργίες και στη Κυριακή. Πράγματα που τότε φάνταζαν όχι πολυτέλειες αλλά φαντασιώσεις για το εργασιακό καθεστώς που επικρατούσε. Παρότι η διαδήλωση κυλούσε ομαλά, κάποια στιγμή κάποιος από το πλήθος ( κίνηση η οποία ακόμα ελέγχεται για τα κίνητρά της) πέταξε μία αυτοσχέδια χειροβομβίδα προς τους αστυνομικούς, με αποτέλεσμα επτά από αυτούς να χάσουν τη ζωή τους. Τότε η αστυνομία άνοιξε πυρ προς το συγκεντρωμένο πλήθος αδιακρίτως δημιουργώντας μια κανονική οδομαχία με δεκάδες τραυματίες αλλά και τέσσερις θανάτους διαδηλωτών και ενός ακόμα αστυνομικού. Στον απόηχο αυτής της εξέγερσης και μετά από αμέτρητες συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν δίκες όπου οχτώ διαδηλωτές καταδικάστηκαν και μάλιστα οι τέσσερις εις θάνατον (!)
Δεκάδες άλλα γεγονότα που σημάδεψαν το εργατικό αλλά και φοιτητικό κίνημα ανά το κόσμο δείχνουν φωτεινό το δρόμο των αγώνων για τα δικαιώματα που πρέπει οι πολίτες να διεκδικούν από την εξουσία. Ο Μάης του ΄68 στη Γαλλία κατά της συντηρητικής κυβέρνησης του Ντε γκώλ που οδήγησε μέχρι την διάλυση της τότε Γαλλικής εθνοσυνέλευσης.
Στην Ελλάδα το κίνημα των σοσιαλιστών του 1982 αλλά και στα δικά μας Λιμενεργατικά της Καλαμάτας όπου θρηνήσαμε τον θάνατο πέντε λιμενεργατών αλλά και δυο απλών πολιτών που είχαν κατέβει να στηρίξουν τον αγώνα, από το στρατό που είχε επιστρατεύσει η κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη για την καταστολή της διαδήλωσης.
Όλα αυτά τα τρανά παραδείγματα είχαν αριστερό και ακομμάτιστο πρόσημο καθότι πρόκειται για παραδείγματα ωμής ταξικής πάλης που οδήγησε σε νίκες και δικαιώσεις των λαϊκών στρωμάτων κόντρα στη πλουτοκρατία και στα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Στην Ελλάδα του 2018, στην εξαθλιωμένη ελληνική κοινωνία που πέρασε τα πάνδεινα τα τελευταία οχτώ χρόνια, με δυσανάλογες θυσίες όσο αναφορά τη φορολογική κλίμακα των πολιτών. Στην Ελλάδα όπου οι συλλογικές συμβάσεις έχουν υποστεί λεηλασία από όλες τις κυβερνήσεις που πέρασαν, Στην Ελλάδα που ο 13ος και 14ος μισθός έχουν καταργηθεί στον δημόσιο τομέα ενώ στον ιδιωτικό δεν δίνονται στο ακέραιο τους και πολλές φορές οι εργαζόμενοι αναγκάζονται να τον επιστρέφουν πίσω στον εργοδότη ΄΄κάτω από το τραπέζι΄΄, στην Ελλάδα που οι περικοπές στις συντάξεις έχουν φτάσει το 60% με νέα μέτρα να έχουν ψηφιστεί από τη βουλή και να αναμένονται να εφαρμοστούν από το 2019, στην Ελλάδα που –όπως λέει και μια ψυχή– οι μετανάστες που αποτελούν τον κύριο εργατικό όγκο στις αγροτικές αλλά και βιομηχανικές εργασίες δεν έχουν κανένα συλλογικό όργανο.
Είναι η ώρα λοιπόν να αναλογιστούμε την βαριά κληρονομιά που έχουν αφήσει αυτοί που έδωσαν τη ζωή τους στο δρόμο για ένα καλύτερο μέλλον, για το δικαίωμα στην αξιοπρεπή εργασία,για μια πιο δίκαιη κοινωνία, για ένα κράτος δικαίου όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κοινωνική και σεξουαλική απελευθέρωση, το δικαίωμα στη δωρεάν μόρφωση και τη δια βίου μάθηση θα είναι κεκτημένα και όχι ζητούμενα. Το καθεστώς των εργασιακών θα πρέπει να έχει θετικό πρόσημο και φορά προς τα μπροστά!
Μπορεί στην Ελλάδα των μνημονίων να γκρεμίσαμε κατακτήσεις χρόνων, όμως ήρθε η ώρα την αγανάκτησή μας να την κάνουμε δύναμη και να πολεμήσουμε. Να ξανά χτίσουμε και γιατί όχι να πάμε και ένα βήμα παραπέρα τα εργατοϋπαλληλικά δικαιώματα, να αφυπνίσουμε ο καθένας όσο μπορεί την ομήγυρη του σηκώνοντάς την από τον καναπέ και το πληκτρολόγιο. Τίποτα και ποτέ δεν χαρίστηκε σε κανέναν. Οι προοπτικές σε έναν σύγχρονο συνδικαλισμό και σε ένα σύγχρονο εργατικό κίνημα θα πρέπει βεβαία να γίνουν με σύγχρονες μεθόδους. Επιστημονικά καταρτισμένες προτάσεις με οικονομικές αλλά και ψυχολογικές μελέτες για τα επίπεδα κατωτάτου μισθού, για την αναλογία μισθών–εισφορών–συντάξεων. Για τον εκσυχρονισμό των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με βάση όχι την οικονομία αλλά την ανθρωπογεωγραφία και τις ανάγκες. Μην ξεχνάμε πως για εμάς τους ρομαντικούς σοσιαλιστές οποιαδήποτε κι αν είναι η ερώτηση, η απάντηση πρέπει να είναι ο άνθρωπος.. (!)
Δεν αντιλαμβάνομαι την εργατική πρωτομαγιά ως μια ευκαιρία να βγούμε στους δρόμους και να υποκριθούμε τους αγωνιστές, αυτά ανήκουν σε ξεπερασμένες νοοτροπίες. Την αντιλαμβάνομαι όμως ως μια τρανή ευκαιρία να επαγρυπνούμε την κοινωνική μας συνείδηση και να πάμε την σκέψη μας ένα βήμα μπροστά μη θεωρώντας τίποτα δεδομένο. Αυτό άλλωστε μας δίδαξε η κρίση.
Όπως έλεγε ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου η Δημοκρατία είναι θέμα μόνιμου αγώνα.
του Γιάννη Λαμπίρη
